ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ AI ବ୍ୟବହାର କରି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଡାଟା ଉପରେ ନଜର ରଖୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଜଣେ ସାଧାରଣ ନାଗରିକ ଭାବେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ AI ସାହାଯ୍ୟରେ ନିଜର ପ୍ରାଇଭେସି ବଜାୟ ରଖିପାରିବେ।
AI ଆସିଷ୍ଟାଣ୍ଟ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ?
- ପ୍ରାଇଭେସି ପଲିସି ବୁଝିବାରେ: ସାଧାରଣତଃ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ‘ପ୍ରାଇଭେସି ପଲିସି’ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜଟିଳ ଓ ଲମ୍ବା ଆଇନଗତ ଦଲିଲ ହୋଇଥାଏ। AI ଆସିଷ୍ଟାଣ୍ଟ ଏହି ଦଲିଲକୁ ପଢ଼ି ସହଜ ଭାଷାରେ କହିପାରିବ ଯେ କମ୍ପାନୀ ଆପଣଙ୍କର କେଉଁ କେଉଁ ଡାଟା ନେଉଛି ଏବଂ ସେଥିରେ କି ବିପଦ ରହିଛି।
- ଅଧିକାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବାରେ: DPDPA ଆକ୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଆପଣ ଚାହିଁଲେ କମ୍ପାନୀ ପାଖରୁ ନିଜର ଡାଟା ଡିଲିଟ୍ କରିପାରିବେ। ଏହି ଜଟିଳ ଆଇନଗତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଆବେଦନ କରିବା ପାଇଁ AI ଆପଣଙ୍କୁ ଷ୍ଟେପ୍-ବାଇ-ଷ୍ଟେପ୍ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ।
- ଡାଟା ବ୍ରିଚ୍ ଆଲର୍ଟ: ଯଦି କୌଣସି କମ୍ପାନୀର ସର୍ଭରରୁ ଆପଣଙ୍କ ଡାଟା ଚୋରି ବା ଲିକ୍ ହୁଏ, ତେବେ AI ତୁରନ୍ତ ଆପଣଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେଇପାରିବ, ଯାହାଫଳରେ ଆପଣ ଶୀଘ୍ର ପାସୱାର୍ଡ ବଦଳାଇ ପାରିବେ।
ଭାରତୀୟ ସନ୍ଦର୍ଭରେ ସମସ୍ୟା ଓ ସମାଧାନ
ଭାରତୀୟ ଡାଟା ସୁରକ୍ଷା ବୋର୍ଡ (DPB) ମୁଖ୍ୟତଃ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଯଦି ନାଗରିକମାନେ ନିଜ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଜାଣିବେ ନାହିଁ, ତେବେ ଆଇନଟି ପ୍ରଭାବହୀନ ହୋଇ ରହିବ।
| ବିଷୟ | AI ର ଭୂମିକା |
|---|---|
| ଡାଟା ଟ୍ରାକିଂ | ଆପଣଙ୍କ ଡାଟା କେଉଁ ସବୁ ଆପ୍ ବା ସେବା ପାଖରେ ଅଛି ତାହା AI ଖୋଜି ବାହାର କରିପାରିବ। |
| ଅଭିଯୋଗ କରିବା | ଯଦି କୌଣସି କମ୍ପାନୀ ଆପଣଙ୍କ ଡାଟାର ଅପବ୍ୟବହାର କରେ, ତେବେ DPB ପାଖରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ AI ଫର୍ମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଦେବ। |
| ସୁରକ୍ଷା ସୀମା | ପ୍ରତି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରାଇଭେସି ପସନ୍ଦ ଅଲଗା। AI ଆପଣଙ୍କ ପସନ୍ଦ ଅନୁଯାୟୀ ବିଭିନ୍ନ ଆପ୍ରେ ସେଟିଂସକୁ ସଜାଡ଼ି ପାରିବ। |
ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ପରାମର୍ଶ:
୧. AI ଚାଟବୋଟ୍ ସହ ସାବଧାନ ରୁହନ୍ତୁ: ChatGPT ବା ଅନ୍ୟ AI ସହ କଥା ହେବା ବେଳେ ନିଜର ବ୍ୟାଙ୍କ ତଥ୍ୟ, ପାସୱାର୍ଡ ବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କଥା ସେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ, କାରଣ ଏହି ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକ AI ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ।
୨. ବ୍ୟକ୍ତିଗତ AI ଆସିଷ୍ଟାଣ୍ଟ: ଏମିତି AI ଟୁଲ୍ ବାଛନ୍ତୁ ଯାହା ଆପଣଙ୍କ ଡାଟାକୁ ନିଜ ପାଖରେ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖେ ଏବଂ ତୃତୀୟ ପକ୍ଷକୁ ଦିଏ ନାହିଁ।
[Image showing a digital shield and an AI icon protecting a smartphone from data leaks]
ସାରାଂଶ: ଭାରତର ନୂଆ ଡାଟା ସୁରକ୍ଷା ଆଇନର ପ୍ରକୃତ ଲାଭ ଉଠାଇବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ‘ଡିଜିଟାଲ ସଚେତନତା’ ବଢ଼ାଇବାକୁ ହେବ, ଯେଉଁଥିରେ AI ଆମର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବନ୍ଧୁ ସାଜିପାରିବ।
