⚖️ ରାଜ୍ୟ ବିଲ୍ ଅଟକାଇ ପାରିବେନି ରାଜ୍ୟପାଳ, କିନ୍ତୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସମ୍ମତି ପାଇଁ ସମୟସୀମା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେନି କୋର୍ଟ: ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ

ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ (Supreme Court) ଗୁରୁବାର, ନଭେମ୍ବର ୨୦ ତାରିଖରେ ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୦୦ ଏବଂ ୨୦୧ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭା ଦ୍ୱାରା ପାରିତ ବିଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ମତି ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟପାଳ (Governor) ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ (President) ନିମନ୍ତେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା (timeline) ସ୍ଥିର କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହା ସହିତ କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଚାର ବିଭାଗ (Judiciary) ସେହି ବିଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ‘ସ୍ୱୀକୃତ ସମ୍ମତି’ (deemed assent) ଦେଇପାରିବ ନାହିଁ।

​ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟରେ, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଗୁରୁବାର ଦିନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏପ୍ରିଲ୍ ୮ ରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଏହାର ପୂର୍ବ ରାୟର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ, ଯେଉଁଥିରେ ବିଧାନସଭା ଦ୍ୱାରା ପାରିତ ବିଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ମତି ଦେବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟପାଳ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପାଇଁ ସମୟସୀମା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା, ତାହା ‘ଅସମ୍ବିଧାନିକ’ ଏବଂ ‘କ୍ଷମତାର ପୃଥକୀକରଣ’ (separation of powers) ନୀତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଟେ।

​ଏହି ରାୟଟି ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ବି.ଆର୍. ଗଭାଇ ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ, ଜଷ୍ଟିସ୍ ବିକ୍ରମ ନାଥ, ଜଷ୍ଟିସ୍ ପି.ଏସ୍. ନରସିଂହା ଓ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଅତୁଲ ଏସ୍. ଚନ୍ଦୁରକରଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ସମ୍ବିଧାନ ବେଞ୍ଚ୍ (Constitution Bench) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା।

​🏛️ ଧାରା ୨୦୦ ଓ ୨୦୧ର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବ୍ୟାଖ୍ୟା (Brief Explanation of Articles 200 & 201)

• ​ଧାରା ୨୦୦ (Article 200): ଏହା ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭା ଦ୍ୱାରା ପାରିତ ହୋଇଥିବା ବିଲ୍ ଉପରେ ସମ୍ମତି ଦେବା କିମ୍ବା ସମ୍ମତି ଅଟକାଇବା କିମ୍ବା ବିଧାନସଭାକୁ ପୁନର୍ବିଚାର ପାଇଁ ଫେରାଇ ଦେବା କିମ୍ବା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବିଚାର ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ (reserve) ରଖିବାର ଅଧିକାର ଦେଇଥାଏ। ତେବେ ରାଜ୍ୟପାଳ ବିଲ୍‌କୁ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ପାଖରେ ଅଟକାଇ (stall) ରଖିପାରିବେ ନାହିଁ।
• ​ଧାରା ୨୦୧ (Article 201): ଏହା ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବିଚାର ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଇଥିବା ବିଲ୍ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ କ୍ଷମତା ସହିତ ଜଡିତ। ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏହି ବିଲ୍ ଉପରେ ସମ୍ମତି ଦେଇପାରିବେ, ଅଟକାଇ ପାରିବେ କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାକୁ ପୁନର୍ବିଚାର ପାଇଁ ଫେରାଇ ଦେବାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇପାରିବେ। ଏହି ଧାରାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ କୌଣସି ସମୟସୀମା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇ ନାହିଁ।