ଆୟକର ଫେରସ୍ତ (Refund) ଖାତାକୁ ଆସିନାହିଁ କି? ସ୍ଥିତି କିପରି ଯାଞ୍ଚ କରିବେ ଓ ବିଳମ୍ବର କାରଣ ବୁଝନ୍ତୁ

ଆୟକର ରିଟର୍ଣ୍ଣ (I-T return) ଦାଖଲର ଶେଷ ତାରିଖ (Deadline) ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୬ ରେ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ସରିଯାଇଛି। ଟିକସ ବିଭାଗ ଅଧିକାଂଶ ଫେରସ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରିସାରିଛି, କିନ୍ତୁ କିଛି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାକି ଅଛି। ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ଫେରସ୍ତ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ହୋଇନାହିଁ, ତେବେ ଏହାର ଅନେକ କାରଣ ଥାଇପାରେ।

​କିନ୍ତୁ ଭଲ ଖବର ହେଉଛି, ଯଦି ଆପଣ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୬ ପୂର୍ବରୁ ଆପଣଙ୍କର ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି, ତେବେ ଆୟକର ବିଭାଗ ଆପଣଙ୍କୁ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ ରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରତି ମାସରେ ୦.୫% ସୁଧ (Interest on refund) ମଧ୍ୟ ଦେବ।

​🔍 ସ୍ଥିତି କିପରି ଯାଞ୍ଚ କରିବେ ଏବଂ ବିଳମ୍ବର କାରଣ କ’ଣ?

​ଅନୁବାଦିତ ଖବରରେ ଫେରସ୍ତ ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା କିମ୍ବା ବିଳମ୍ବର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ। ତେଣୁ, ସଠିକ୍ ତଥ୍ୟ ପାଇଁ ଆମେ ଖୋଜିବା ଆବଶ୍ୟକ।

​ଫେରସ୍ତ ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିବାର ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ବିଳମ୍ବର କାରଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ?

​ଆପଣଙ୍କୁ ଆୟକର ଫେରସ୍ତ (Income Tax Refund) ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅତିରିକ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ତଥ୍ୟ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଗଲା।

​ବହୁ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫେରସ୍ତ ଟଙ୍କା ଖାତାକୁ ନ ଆସିଲେ, ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ଏବଂ ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିବାର ପଦ୍ଧତି ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି:

​🧐 ଫେରସ୍ତ ବିଳମ୍ବର ମୁଖ୍ୟ କାରଣଗୁଡ଼ିକ (Reasons for Refund Delay)

​ଆୟକର ବିଭାଗ ଅନୁଯାୟୀ, ଫେରସ୍ତ ଟଙ୍କା ଜମା ହେବାରେ ବିଳମ୍ବ ହେବାର ନିମ୍ନଲିଖିତ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହୋଇପାରେ:

• ​୧. ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ୍ ବିବରଣୀରେ ତ୍ରୁଟି:
  • ​ଆପଣ ଦେଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ୍ ବିବରଣୀ ସଠିକ୍ ଅଛି କି ନାହିଁ ଏବଂ ଏହା ସଠିକ୍ ଭାବରେ ପ୍ରି-ଭ୍ୟାଲିଡେଟ୍ (Pre-Validated) ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ।
  • ​ଯଦି ଆକାଉଣ୍ଟ୍ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଛି କିମ୍ବା ଆପଣ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ବଦଳାଇଛନ୍ତି, ତେବେ ଇ-ଫାଇଲିଂ ପୋର୍ଟାଲରେ ତୁରନ୍ତ ଅପଡେଟ୍ କରନ୍ତୁ।
  • ​ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ୍‌ରେ ଥିବା ନାମ ଆପଣଙ୍କ ପାନ୍ କାର୍ଡ (PAN Card) ରେ ଥିବା ନାମ ସହିତ ମେଳ ଖାଉ ନଥିଲେ ଫେରସ୍ତ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ।
• ​୨. ଆଧାର ସହିତ PAN ଲିଙ୍କ୍ ହୋଇନଥିବା:
  • ​ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ପାନ୍ (PAN), ଆଧାର (Aadhaar) ସହିତ ଲିଙ୍କ୍ ହୋଇନାହିଁ, ତେବେ ଆପଣଙ୍କ ଫେରସ୍ତ ବିଫଳ (Refund Failure) ହେବ।
• ​୩. ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଓ ଫର୍ମ ୨୬ଏଏସ୍/ଏଆଇଏସ୍‌ରେ ବିସଙ୍ଗତି (Mismatch):
  • ​ଆପଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ରିଟର୍ଣ୍ଣର ତଥ୍ୟ ଫର୍ମ ୨୬ଏଏସ୍ (Form 26AS) କିମ୍ବା ଏଆଇଏସ୍ (AIS) ରେ ଥିବା ତଥ୍ୟ ସହିତ ମେଳ ଖାଉଛି କି ନାହିଁ ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ।
  • ​TDS/TCS କ୍ରେଡିଟ୍‌ରେ କୌଣସି ତ୍ରୁଟି ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଳମ୍ବ ହୋଇପାରେ।

• ​୪. ବାକି ଥିବା ଟିକସ ଦାବି (Outstanding Tax Demand):
  • ​ଯଦି ପୂର୍ବରୁ ଆପଣଙ୍କର କୌଣସି ଟିକସ ବାକି ଥାଏ, ତେବେ ବିଭାଗ ଆପଣଙ୍କ ଫେରସ୍ତ ଟଙ୍କାକୁ ସେହି ବାକି ଦାବି ସହିତ ଆଡଜଷ୍ଟ୍ (Offset) କରିପାରେ।
  • ​ଆପଣ ଇ-ଫାଇଲିଂ ପୋର୍ଟାଲରେ ‘Response to Outstanding Demand’ କୁ ଯାଇ ଏହାର ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ।
• ​୫. ‘ରେଡ୍-ଫ୍ଲାଗ୍’ ହୋଇଥିବା ଦାବି (Red-Flagged Claims):
  • ​କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଟିକସ ବୋର୍ଡ (CBDT) ଅନୁଯାୟୀ, ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର (High-Value) କିମ୍ବା କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କଟକତି ଦାବି ପାଇଁ ‘ରେଡ୍-ଫ୍ଲାଗ୍’ ହୋଇଥିବା ମାମଲାଗୁଡ଼ିକର ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଉଥିବାରୁ ବିଳମ୍ବ ହୋଇପାରେ।

​✅ ଆୟକର ଫେରସ୍ତ ସ୍ଥିତି କିପରି ଯାଞ୍ଚ କରିବେ? (How to Check Refund Status)

​ଆପଣ ଆୟକର ଇ-ଫାଇଲିଂ ପୋର୍ଟାଲ୍ (Income Tax e-Filing Portal) ମାଧ୍ୟମରେ ସହଜରେ ଆପଣଙ୍କ ଫେରସ୍ତର ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ:

​୧. ପୋର୍ଟାଲ୍‌ରେ ଲଗ୍ ଇନ୍ କରନ୍ତୁ: ଆୟକର ବିଭାଗର ଇ-ଫାଇଲିଂ ୱେବସାଇଟ୍‌କୁ ଯାଆନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜର ପାନ୍ (PAN)/ୟୁଜର ଆଇଡି (User ID) ଓ ପାସୱାର୍ଡ (Password) ବ୍ୟବହାର କରି ଲଗ୍ ଇନ୍ କରନ୍ତୁ।

୨. ଫାଇଲ୍ ହୋଇଥିବା ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦେଖନ୍ତୁ: ‘e-File’ ଟ୍ୟାବ୍ ଉପରେ କ୍ଲିକ୍ କରନ୍ତୁ, ‘Income Tax Returns’ ଚୟନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ପରେ ‘View Filed Returns’ ଉପରେ କ୍ଲିକ୍ କରନ୍ତୁ।

୩. ଆକଳନ ବର୍ଷ (Assessment Year) ଚୟନ କରନ୍ତୁ: ଆପଣ ଯେଉଁ ଆକଳନ ବର୍ଷର ଫେରସ୍ତ ସ୍ଥିତି ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତାହା ଚୟନ କରନ୍ତୁ।

୪. ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ: ଆପଣଙ୍କର ITR ସ୍ଥିତି ସହିତ ଫେରସ୍ତ ସ୍ଥିତି ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବ।

* ଯଦି ସ୍ଥିତି ‘Processed with refund due’ ଦର୍ଶାଉଛି, ତେବେ ଏହା କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଖାତାକୁ ଆସିଯିବ।

* ଯଦି ସ୍ଥିତି ‘Refund Failure’ ଦର୍ଶାଉଛି, ତେବେ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ୍ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ‘Refund Reissue Request’ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ପଡିବ।