ଚଳିତ ବର୍ଷର ନୋବେଲ୍ ପୁରସ୍କାର ଋତୁର ଶେଷ ପୁରସ୍କାର, ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ଘୋଷଣା ହୋଇଛି। ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ଅଭିନବତା ଦ୍ୱାରା ନିରନ୍ତର ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ବୁଝାଇଥିବା ତିନିଜଣ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞଙ୍କୁ ସୋମବାର ଏହି ସମ୍ମାନଜନକ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି।
୨୦୨୫ ମସିହା ପାଇଁ ‘ଆଲ୍ଫ୍ରେଡ୍ ନୋବେଲଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ସ୍ୱେରିଜେସ୍ ରିକ୍ସବ୍ୟାଙ୍କ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିଜ୍ଞାନ ପୁରସ୍କାର’ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଥିବା ତିନିଜଣ ହେଲେ:
- ଜୋଏଲ୍ ମୋକିର୍ (Joel Mokyr) – ନର୍ଥୱେଷ୍ଟର୍ଣ୍ଣ ୟୁନିଭର୍ସିଟି, ଆମେରିକା।
- ଫିଲିପ୍ ଆଗିଅନ୍ (Philippe Aghion) – କଲେଜ୍ ଡି ଫ୍ରାନ୍ସ, ପ୍ୟାରିସ୍।
- ପିଟର ହାୱିଟ୍ (Peter Howitt) – ବ୍ରାଉନ୍ ୟୁନିଭର୍ସିଟି, ଆମେରିକା।
ରୟାଲ୍ ସ୍ୱିଡିଶ୍ ଏକାଡେମୀ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସେସ୍ (Royal Swedish Academy of Sciences) ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଗତ ଦୁଇ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ବିଶ୍ୱ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଦେଖିଛି, ଯାହା ଅସଂଖ୍ୟ ଲୋକଙ୍କୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟରୁ ମୁକ୍ତ କରିଛି। ଏହି ବର୍ଷର ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାମାନେ ଅଭିନବତା କିପରି ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଏ, ତାହା ବୁଝାଇଛନ୍ତି।
କାହାକୁ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମିଳିଲା ପୁରସ୍କାର?
ଏହି ପୁରସ୍କାରକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି:
- ଜୋଏଲ୍ ମୋକିର୍: ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାରର ଅଧା ଭାଗ ମିଳିଛି “ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ପ୍ରଗତି ମାଧ୍ୟମରେ ନିରନ୍ତର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପୂର୍ବ ସର୍ତ୍ତଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିଥିବାରୁ”। ମୋକିର୍ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ନୂତନ ଆବିଷ୍କାର ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ କେବଳ ଏହା କିପରି କାମ କରୁଛି ତାହା ଜାଣିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହାର ବୈଜ୍ଞାନିକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା (Scientific Explanations) ଜାଣିବା ମଧ୍ୟ ଜରୁରୀ। ସମାଜ ନୂତନ ଧାରଣା ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଖୋଲା ରହିବା ଉଚିତ ବୋଲି ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ।
- ଫିଲିପ୍ ଆଗିଅନ୍ ଏବଂ ପିଟର ହାୱିଟ୍: ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳିତ ଭାବରେ ପୁରସ୍କାରର ଅନ୍ୟ ଅଧା ଭାଗ ମିଳିଛି “ସୃଜନାତ୍ମକ ବିନାଶ (Creative Destruction) ମାଧ୍ୟମରେ ନିରନ୍ତର ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ” ପାଇଁ। ୧୯୯୨ ର ଏକ ପ୍ରବନ୍ଧରେ, ସେମାନେ ଏକ ଗାଣିତିକ ମଡେଲ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ଯେ କିପରି ଏକ ଉନ୍ନତ ଉତ୍ପାଦ ବଜାରକୁ ଆସିଲେ, ପୁରୁଣା ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି।
- ସୃଜନାତ୍ମକ (Creative): କାରଣ ଏହା ନୂତନତ୍ୱ ଆଣେ।
- ବିନାଶକାରୀ (Destructive): କାରଣ ଏହା ପୁରୁଣା ଟେକ୍ନୋଲୋଜିକୁ ପଛରେ ପକାଇ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାରୁ ବାହାର କରିଦିଏ।
